رعایت تفاوت های فردی

انفرادی کردن آموزش یکی از پدیده های مهم سال های اخیر نظام های آموزشی است.بارها معلمان و مربیان آموزشی نسبت به میزان کارآیی روش های سنتی تردید کرده و عدم رضایت خود را ابراز داشته اند.این عدم رضایت تا حدودی ناشی از تفاوت های فردی موجود بین شاگرد بوده است. تفاوت های فردی، حداقل از دهه 1920،مورد توجه بسیاری از صاحب نظران تربیتی واقع شده است؛زیرا در این سال ها بود که با اجرای آموزش های مختلف، به میزان اختلاف بهرهٔ  هوشی شاگردان پی بردند. طبیعی است که تفاوت های فردی کار معلم و مربی را در روش های سنتی و معمول بسیارپیچیده و مشکل می سازد.تفاوت های فردی، روش سخنرانی و حتی روش بحث گروهی را که در آن یک موضوع واحد با یک روش خاص برای همه اجرا می شود، آشکارا زیر سؤال برده است.اگر در کلاس تفاوت های فردی در نظر گرفته شود،خستگی،انزجار و تنغر از فعالیت های آموزشی تقویت خواهد شد. راه حل طبیعی چنین مشکلی به کارگیری روش های آموزش انفرادی یا طبقه بندی شاگردان بر اساس توانایی ها است. البته باید توجه داشت که تکنیک های آموزش  انفرادی به صورت گروه بندی می توان مشکل ویژگی های ثابت شاگردان را حل کند، ولی هزگز قادر به حل مشکل ویژگی های متغیر آنان نیست؛ مثلا چه بسا شاگردان در یمک موضوع خاص، استعدادی یکسان، ولی قدرت درک و دریافت تفاوتی داشته باشند و ممکن است پاسخ به یک شاگرد، برای شاگرد دیگر حتی در یک گروه هم ستح ارضا کننده نباشد.

رشد استقلال در عمل و یادگیری

گذشته از اینکه آموزش انفرادی، شاگردان می توانند با توجه به استعداد خودبه هدف های آموزشی دست یابند، روش آموختن مستقل را نیز یاد می گیرند ؛ یعنی در روش آموزش انفرادی،شاگردان یاد می گیرند که چگونه یاد بگیرند و این  خود  یکی از هدف های مهم آموزشی است؛ زیرا شاگردان باید قادر باشند پی از ترک مدرسه یادگیری را ادامه دهند.

عادت به مطالعه

معمولا معلمان و شاگردان انتظار دارند که قوتی در مدرسه یا منزل به تنهایی کار می کنند، بیشتر یادد بگیرند. این هدف معمولا از طریق آموزش انفرادی تحقق می یابد و شاگردان با این روش معلومات زیادتری کسب می کنند. مسب معلومات بیشتر رضایت از فعالیت های آموزشی را فراهم  می کند و بر اثر ادامه فعالیت ، شاگرد به مطالعه عادت می کند و استمرار این عمل،  عادت به مطالعه را در او تقویت خواهد کرد.

ایجاد مهارت در مطالعه

معلم می تواند با ارائه روش های صحیح، بر مهارت شاگردان به هنگام مطالعه بیفزاید.رابینسون(robinson) در سال 1970 در این زمینه، روش مطالعه SQ3R  را پیشنهاد کرده است.مراحل این روش عبارت است از :الف- مطالعهٔ اجمالی؛ یعنی مطالعهٔ عناوین و یادآوری اطلاعات گذشته. ب- سؤال(ایجاد سؤال های در ذهن)؛ یعنی برگرداندن عناوین کتاب به سؤال هلی که احتمالا پیسخ آنها باید داده شود. ج- مطالعه(خواندن)؛یعنی قرائت دقیق متن برای یافتن پاسخ سؤالات.د- از بر خواندن؛  یعنی تلاش یزای یافتن پاسخ های دقیق تر سؤالات ، بدون استفاده از کتاب.ه- بازنگری؛ یعنی مرور یادداشت ها و به یاد آوردن نکات مهم.

معایب:

   اگر این اتفاق بیفته در پیشرفت فرد تاثیر میگذارد.

مطالعه خود هدایت شده و مستقل

معلم ممکن است تکلیفی به فراگیر واگذار  کند که انجام دادن آن روزها یا هفته ها به طول بینجامد. او ممکن است شاگرد را برای انجام دادن این کار از حضور در کلاس رسمی معاف کند. این نوع آموزش زمینه را برای مطالعه خودهدایت شده و مستقل فراهم می سازد. محققان با توجه به  مشاهده 150 نمونه از شاگردان دریافتند که هر گاه هدف های فعالیت های آموزشی برای شاگردان با ارزش باشد،یادگیری بارزتر می شود و شاگردان کار منظم تر انجام می دهند. به علاوه،آنان به استفاده از  منابع تشویق می شوند و در نتیجه، ماحصل یادگیری بهتر و بیشتر از آن چیزی خواهد بود که شاگرد توانایی اش را داشتند برای مطالعه مستقل، معلمان اغلب باید چند نکته را برای شاگردان روشن کنند: الف- موضوع آموزش ب- روشی که شاگردان می توانند اطلاعات یا مهارت  لازم را به دست آورند.ج- منابع مورد استفاده.د- مراحل انجام دادن کار در اجرا. ه- زمان مورد نیاز.و- روش ارزش یابی کار.

روش های مختلف آموزش انفرادی

• تدریس خصوصی
• آموزش برنامه ای programming lerning   
• آموزش به وسیله رایانه CAI
• آموزش انفرادی تجویز شده (IPI)

تدریس خصوصی(انفرادی)

یکی دیگر از انواع روش های آموزش انفرادی روش تدریس خصوصی است. این روش را می توان در تمتم سطوح تحصیلی بکار گرفت.اساس کار در این نوع آموزش توجه به زمینه ها، علایق و توانایی های شخصی شاگردان است و شاگرد فردی است که معمولا  نمی تواند در آموزش های گروهی چندان موفقیتی کسب کند. در اکثر برنامه های آموزشی، به جای استفاده از معلم، معمولا از شاگرد استفاده می شود. در این حالت، معلم خصوصی معلم متخصص و با مهارتی نیست، بلکه تنها ممکن است نسبت به شاگردان، چند سال تجربه آموزشی بیشتری داشته باشد یا ممکن است بزرگسالی باشد که قبل از دریافت برنامه، هیچ گونه آموزش خاصی در زمینه تعلیم و تربیت ندیده باشد. در این حالت، هدف از آموزش علاوه بر کمک به شاگرد، کمک به یاد دهنده نیز هست؛ زیرا با فعالیت های تریس آموزش خصوصی ، پاره ای از مهارت های معلم نیز تقویت می شود. به هر حال، در تدریس خصوصی،معلم باید به یک مجموعه عوامل تقویت کننده مثبت مجهز باشد.در این روش، اکثر شاگردان تجربه تلخی از شکست در ذهن دارند و اگر آموزش آنان نتیجه بخش نباشد،تجربه ناموفق دیگری به تجربیات تلخ آنان افزوده خواهد شد و ممکن است اعتماد به نفس خود را در پیشرفت تحصیلی از دست بدهند؛ بنابراین معلم باید با محترم شمردن و ارزش قائل شدن برای شاگرد، محیط آموزشی صمیمی و گرمی به وجود آورد و نباید شاگرد خصوی خود را با سایر شاگردان مقایسه کند،بلکه باید پیشرفت کارش را با کارهای گذشته اش مقایسه مند و اگر پیشرفت تحصیلی او حتی از حد معمول پایین تر باشد،ولی نسبت به گذشته اش بیشتر شده باشد، باید مورد تشویق قرار گیرد. جلسات آموزشی باید به اندازه کافی کوتاه مدت باشد تا شاگرد از آموزش خسته و بیزار یا متنفر شود. محیط آموزشی باید راحت، همراه با تفریح و مناسب با سن و وضعیت تحصیلی فرد سازمان دهی شود.معلم باید سعی کند که رابه خود را با شاگرد دلپذیر و مثبت سازد. اکثر معلمان در فعالیت های آموزشی برای تشویق شاگردان خود به آنان می گویند که مباحث و تکالیف ارائه شده آسان است،نگران نشوید، اما توصیه می شود به شاگرد گفته نشود که وظایف محوله آسان است،بلکه  گفته شود وظیفه یا مساله داده شده نسبتا مشکل،اما عملی است. در این صورت، اگر شاگرد موفق شود اعتماد به نفس پیدا می کند و  تاثیر پاداش بیشتر می شود و اگر احیانا شکست بخورد، اعتماد به نفس خود را از دست نخواهد داد.